Na het lezen van Vlinderpost 7 over Toestemming besloot ik een droomcolumn te wijden aan de Schaduw en de Persona, omdat die daar direct verband mee houden. Bovendien nodigt dit donkere jaargetijde extra uit om hiermee te werken. De schaduw heeft meer zeggingskracht, dit is de periode om het licht te ontsteken en naar binnen te keren.
Tekst: Francis te Brake
‘Persona’ betekent oorspronkelijk ‘masker’ en verwijst naar de rol die we innemen binnen de gemeenschap, dat wat we naar buiten toe laten zien en wat het meest geaccepteerd is. De persona wordt daarom ook wel de conformerende rol genoemd. De schaduw is verbonden met de persona. De schaduw is het geheel van eigenschappen en gewoonten of gevoelens die we om bepaalde redenen liever verborgen houden, ook voor het bewuste. De persona zou je aldus kunnen beschouwen als de buitenkant, dat wat getoond wordt en zichtbaar is, en de schaduw als de binnenkant, dat wat onzichtbaar en verborgen is.
Middels droomwerk kun je op creatieve en inspirerende wijze de schaduw onderzoeken en zo meer licht in de duisternis brengen. Dromen bevatten immers vaak inhouden die (nog) niet bewust zijn. Een voorbeeld:
Ik bevind me op een school en ga vanuit het lokaal het schoolplein op, waar een oneindig bos aan grenst. In het bos ontmoet ik magische wezens en merk dat ik ze kan verstaan en dat we kunnen communiceren. Ik heb twee wezentjes opgepakt, ze zijn heel klein en glibberig, ik zou ze dolgraag mee nemen naar binnen. Ik besef dat dit niet kan, omdat het te riskant is voor de magische wezentjes. Ik keer terug naar het lokaal en als ik wakker word, besef ik dat ik me erg ongelukkig voel.
Dit ongelukkige gevoel zette zich in me vast, waardoor ik me er steeds meer bewust van werd. Het contact met de magische wezens symboliseert voor mij de verbinding met het mysterie, iets wat wij als collectief niet langer als wezenlijk ervaren en niet meer onderhouden. Het is altijd een groot verlangen geweest om dit contact te herstellen, de magische wereld te ervaren. Kennelijk heb ik dit verlangen lange tijd verdrongen alsook de kwaliteit, die mij in de droom de mogelijkheid biedt in contact te treden met de magische wezens. Blijkbaar heb ik deze kwaliteit als ongewenst ervaren, omdat ik als kind reeds besefte dat magie geen plek heeft in deze gekerstende, patriarchale en rationele wereld. Dankzij de droom werd ik me opnieuw bewust van het verlangen en een leegte, die ik op collectief niveau ervaar.
Middels droomwerk kan ik dieper op bepaalde droomaspecten ingaan en de weg naar transformatie en herstel van het evenwicht inslaan. Droomwerk biedt ons de mogelijkheid de verbinding met de Ziel te herstellen en dromen ‘verstaan’ is eigenlijk net zoiets als de magische wezens (in het oneindige bos) verstaan.
In deze column belicht ik de tegenstelling die zowel in de droom als in Annekes tekening van het rotsblok naar voren komt.
In de droom valt een tegenstelling op tussen het betegelde schoolplein en het oneindige magische bos. Om je er meer mee te verbinden kun je zo’n tegenstelling vergroten, verduidelijken, omschrijven. Bijvoorbeeld het strakke, geordende, begrenzende tegenover het organische, natuurlijke, chaotische. Meer en meer worden we ons er nu van bewust wat het ene aspect ten opzichte van het tegengestelde aspect betekent, hoe we dit ervaren, hoe dit aanvoelt en welke plek dit in ons leven heeft. In het geval van de droom lijken de school en het plein zeer sterk aanwezig ten opzichte van het onbekende buiten, dat weliswaar betreden wordt, maar ook snel weer verlaten. Vanuit de informatie die we inmiddels over de tegenstelling hebben verzameld, kunnen we besluiten in de huid van een beeld te kruipen of andere methodes te gebruiken, die ons helpen tot meer inzicht en transformatie te komen. In een volgende column ga ik daar graag dieper op in.
Wat betreft de illustratie van Anneke: zij heeft een enorm rotsblok getekend en schrijft daarover dat zij eronder geplet wordt. Anneke is zich bewust van de lading en het gewicht van al die geboden en verboden die ze heeft meegekregen en – deels – geïnternaliseerd. De tegenstelling wordt duidelijk in het rotsblok en Anneke, die erdoor geplet wordt. Ze is dus in de tekening aanwezig, maar onzichtbaar of zelfs uit het beeld verdrongen/buiten beeld geplaatst.
Ook zonder te dromen kun je dus meer bewustzijn verkrijgen door een beeld dat je gecreëerd hebt te onderzoeken en te bevragen. Mocht je zelf een droom met een duidelijke tegenstelling hebben, dan kunnen de volgende vragen je op weg helpen: Welk contrast wordt in mijn droom en via mijn droom in mijn leven zichtbaar? Wat bevindt zich in de schaduw en is verborgen en wat is dominant en zichtbaar? Hoe ervaar ik dit in mijn huidige leven en wat neem ik waar in mijn lijf, als ik deze vragen stel? Uitvergroten of uitbeelden van de tegenstelling mag uiteraard ook, zeker als je daar plezier aan beleeft. Een droomwerker kan je vervolgens helpen en ondersteunen als het gaat om de scherpe randjes of het vrijwel onbegaanbare terrein.
Deze column wil ik afsluiten met een toepasselijke uitspraak van C.G. Jung: “Men wordt niet verlicht door zich allerlei beelden van licht voor te stellen, maar door zich bewust te worden van de eigen innerlijke duisternis.”
Wil je meer informatie over mijn werk of kennismaken met droomwerk, zoals ik het toepas, wees dan welkom op mijn website en weblog, of neem contact op via de mail: info@pact23.com